تقریبا از اواخر دهه هشتاد وبلاگستان فارسی روزبه‌روز کوچک‌تر شد و با ورود به دهه ۹۰ این شبکه‌های اجتماعی بودند که توانستند قدرت را به دست بگیرند و سهم بزرگی از ترافیک اینترنت کشور را از آن خود کنند.
در سه سال گذشته تلگرام و اینستاگرام این شانس را داشتند که از نفرین فیلترینگ در امان بمانند و فضای لازم برای رشد و به محبوبیت رسیدن در ایران را به دست آوردند. این دو اپلیکیشن به جرات محبوب‌ترین رسانه‌هایی هستند که تاکنون توانسته‌اند در ایران فعالیت کنند و تاثیری فراتر از رسانه‌های سنتی بر جامعه ایران داشته باشند.
طبق آمارها تلگرام بیش از ۴۰ میلیون کاربر در ایران دارد که سهم ۶۰ درصدی از ترافیک ایران را به خود اختصاص داده است. آماری که از وجود ۲۴۰ هزار کانال تلگرامی فعال و رکورد چند میلیونی ارسال پست در هر شبانه روز منتشر شده است واقعا خیره‌کننده و حیرت‌آور است. تمامی این آمارها نشان می‌دهد کاربران ایرانی چقدر تشنه به دست آوردن و انتشار آزاد اطلاعات و خواندن مطالب مختلف است.
در اینکه کانال‌های تلگرام و پیج‌های اینستاگرام توانسته‌اند جای خالی رسانه‌های مستقل در کشور را پر کنند شکی نیست. این اپلیکیشن‌ها نه تنها نقش پررنگی در اطلاع رسانی سریع و پخش گسترده اخبار میان کاربران ایرانی ایفا می‌کنند بلکه موجب تکان خوردن بازار دیجیتال مارکتینگ و رونق گرفتن کسب و کارهای کوچک نیز شده‌اند. با تمام تغییرات مثبتی که تلگرام و اینستاگرام در جامعه ایجاد کرده‌اند، شرایطی به وجود آمده است که ادامه آن به نابودی وب فارسی ختم خواهد شد.
- تلگرام و اینستاگرام برای تولید محتوا ساخته نشده‌‌اند
اگرچه روزانه میلیون‌ها مطلب در کانال‌های تلگرام و پیج‌های اینستاگرام منتشر می‌شود، باید به این نکته توجه داشت کار اصلی آنها برقراری ارتباط و اشتراک‌گذاری است نه تولید محتوا آن هم از نوع متنی؛ اگر چنین کاری انجام می‌شود کاملا اشتباه است.
درست است که کانال‌های تلگرام و پیج‌های اینستاگرام رسانه‌های اجتماعی موفقی هستند، اما پلتفرم و ابزارهای لازم برای تولید محتوای متنی را در اختیار ندارند و نمی‌توانند مطالب را به شکلی مناسب در اختیار مخاطب قرار دهند.
چه کسی از خواندن مطالب خشک و یکنواخت کانال‌های تلگرام و عذاب دنبال کردن متن‌های تکه پاره شده در اینستاگرام رضایت دارد؟ چقدر تا حالا توانسته‌اید یک پست خوب را دوباره در تلگرام پیدا کنید و به آن ارجاع دهید؟
- موتورهای جستجو به محتوای منتشر شده دسترسی ندارند
هنوز هم بهترین و راحت‌ترین راه برای یافتن محتوای مورد نظرمان استفاده از موتورهای جستجو است. از میان حجم عظیم محتوای تولید و منتشر شده در تلگرام و اینستاگرام، هیچ چیز در موتورهای جستجو ایندکس نمیشود در نتیجه نمی‌توان، همچون صفحات اینترنتی، با کمک گوگل آنها را پیدا کرد و به محتوای آنها دسترسی داشت؛ این خود یکی از بزرگترین دلایل مناسب نبودن کانال‌های تلگرام و پیج‌های اینستاگرام برای تولید محتوا متنی است.
صدها نفر وقت و انرژی خود را صرف تولید محتوایی می‌کنند که فقط چند روز عمر دارد و هیچ اثری از آن در آینده باقی نمی‌ماند؛ محتوایی، که حتی اگر صد در صد هم زرد باشند، باز هم در آینده به آنها نیاز پیدا خواهیم کرد.
گویی کتابخانه‌ای که هر روز با هزاران کتاب ارزشمند پر می‌شود و در پایان روز همه کتاب‌ها به آتش کشیده می‌شوند!
- تلگرام روی لبه تیغ راه می‌رود
روزی نیست که در مورد مسدود شدن تلگرام خبری منتشر نشود و مسئولان کشور برای مدیران تلگرام خط و نشان نکشند. اگرچه تلگرام و اینستاگرام تاکنون توانسته‌اند از این معرکه جان سلام به در ببرند ولی خیلی خوب می‌دانیم ممکن است همین فردا صبح تلگرام در ایران از کار بیفتد و تمام کانال‌ها و محتوای منتشر شده روی آنها دود شود. قطعا اگر چنین اتفاقی رخ دهد بخش بزرگی از محتوای فارسی به یک باره ناپدید می‌شود و همه ما غصه از دست رفتنش را می‌خوریم.
هرچه نویسندگان و صاحب نظران ایرانی، به جای انتشار مطالب خود در وبلاگ‌ها و صفحات اینترنتی، به کانال‌های تلگرام و پیج‌های اینستاگرام روی بیاورند محتوای فارسی وب روز به روز تهی‌تر می‌شود. به این ترتیب در چند سال آینده چیزی به جز چند خبرگزاری کپی کار و سایت‌های اسپم چیز باقی نخواهد ماند که محتوای لازم را در اختیار کاربران قرار دهد.
برای خارج شدن از این وضعیت باید وبلاگستان فارسی را دوباره احیا کرد و جریان تولید محتوا را دوباره به مسیر درست خود بازگرداند
در مطلب بعدی در مورد احیای وبلاگستان فارسی بیشتر خواهم نوشت و خواهم گفت همین کانال‌های تلگرام و پیج‌های اینستاگرام می‌توانند به رشد وبلاگستان چه کمک بزرگی کنند.
راستش هر بار که به حجم محتوای تولیدی و فیدهای خالی‌ام نگاه میکنم افسوس دوران اوج وبلاگستان را می‌خورم! روزهایی که با ورود به گودر، به محتوای باکیفیت و البته بسیار زیادی دسترسی داشتیم و می‌توانم بگویم بسیاری از دانسته‌های فعلی من مدیون همان دوران است!
امیدوارم بتوانیم وبلاگستان را همچون قبل، حتی بهتر از قبل احیا کنیم. مسلما فعالیت دست‌جمعی‌ای است و باید انگیزه در همه ایجاد شود.
با تشکر از نوشته خوبتان.
دقیقا منم همیشه به این فکر میکنم که وبلاگستان چقدر در افزایش دانش من تاثیرگذار بوده. امیدوارم کم کم همه دوباره شروع کنیم.
حسن جان،
حرفات قبول، ولی مردم توی تلگرام هستن و تلگرام تاثیر گذاره.
نوشته ها هم برای مردم و تاثیر گذاری نوشته میشن، اثر تلگرام بر فرهنگ عمومی مردم رو میتونی ببینی؟ سیزده به در آدمهایی که پاکت زباله دستشون بود یادته؟ همین عاشورا و تاسوعا تفاوت رو احساس نکردی؟ در مورد غذای نذری یا مصرف ظرف یک بار مصرف و …
از این فرهنگ که حرف میزنم، حرفم در مورد خوبیهاست، نه در مورد بدی ها، آدمهای خوب وجود دارند و آدمهای بد، یه سری هستن بین این دو گروهن، تلگرام روی اینا تاثیر میزاره، محتوای مناسب تلگرام باعث میشه رفتار خوب از این گروه ببنیم.
حرف من این نیست که تلگرام کنار گذاشته بشه و منکر تاثیرگذار بودن تلگرام نیستم. حرف من اینه که تلگرام میتونه ابزار اشتراک گذاری محتوا باشه نه جایی برای تولید محتوا. شما یه وبلاگ داشته باش همین چیزهایی که تو کانالت میزاری رو توی وبلاگت هم بنویس تا باقی بمونده و قابل جستجو باشه.